ลัทธิเศรษฐกิจการเมือง

การผลิตและการแลกเปลี่ยนจะดำเนินไปโดยให้ผลดีที่สุด โดยการกระทำของมนุษย์แต่ละคนเอง อันเกิดจากสัญชาตญาณการรักตัวและเห็นแก่ตัวเอง มนุษย์แลกเปลี่ยนก็เพื่อผลประโยชน์ของตัวเอง มนุษย์ออมทรัพย์ก็เพื่อก็เพื่อยกฐานะของตัวเอง แต่ผลที่ได้คือการขยายตัวของการแบ่งงานกันทำ การเพิ่มประสิทธิภาพของการผลิต และการเพิ่มผลผลิตของประเทศ  การกระทำเพื่อตัวเองของมนุษย์ ก่อให้เกิดประโยชน์ของสังคมด้วย (อดัม สมิท)

ในทุกระบบที่ผ่านมา ปัจจัยการผลิตถูกผูกขาดอยู่ในมือคนกลุ่มน้อย ...มนุษย์จะพบว่ายิ่งตนเองสร้างผลผลิตสินค้าไปมากเขาก็ยิ่งจนลง ผลผลิตเป็นของผู้อื่นไม่ได้เป็นของเขา ผลผลิตของเขาเองกลับลดค่าความเป็นมนุษย์ของเขา และซ้ำยังมาเป็นศัตรูบังคับเขาด้วยแรงงานผลิตทุน แต่ไม่เคยได้เป็นนายของทุน กลับตกเป็นทาสของทุน ทุนซึ่งคือผลผลิตของแรงงานกลับมาบังคับแรงงาน นี่คือการที่มนุษย์ถูกลดคุณค่าความเป็นมนุษย์โดยผลผลิตของตนเอง ถูกผลผลิตของตัวเองบังคับเอาตัวเองลงเป็นทาส (คาร์ล มาร์กซ์)