เล่าเรื่องอนุภาค อะตอม ควอร์ก เซิร์น และพระมหากรุณาธิคุณ

…สมัยเรียนหนังสือ ครูสอนให้เรารู้จักกับอะตอมว่าประกอบด้วยอิเล็กตรอน โปรตอน และนิวตรอน เราทราบตอนนั้นด้วยว่าอนุภาคทั้งสามนี้เป็นอนุภาคมูลฐานที่เล็กที่สุด แต่ปัจจุบันนักวิทยาศาสตร์บอกเราว่าไม่จริงอีกต่อไปแล้ว โปรตอนและนิวตรอนยังมีอนุภาคที่เล็กลงไปอีกอยู่ภายในเรียกว่า ควอร์ก ยิ่งกว่านั้นอิเล็กตรอนแม้นจะแบ่งต่อไปอีกไม่ได้แล้วก็ตามแต่มันก็มิได้อยู่เดียวดายตามลำพัง อิเล็กตรอนยังมีญาติพี่น้องเรียกว่า มิวออน ทาว และนิวทริโนอีกด้วย …ใน ค.ศ. 1964 เกลล์ แมนน์และสไวก์ ซึ่งทำงานอิสระจากกันได้เสนอว่าอนุภาคฮาดรอนนั้นประกอบด้วยอนุภาคที่มูลฐานลงไปอีก เกลล์แมนน์เรียกมันว่า “ควอร์ก”… …องค์การวิจัยนิวเคลียร์ยุโรปหรือนิยมเรียกสั้น ๆ ว่า เซิร์น (CERN ย่อจากชื่อภาษาฝรั่งเศสเดิมว่า Conseil Européen pour la Recherche Nucléaire) เกิดขึ้นจากการลงนามความร่วมมือของ 12 ประเทศในยุโรปเมื่อมิถุนายน ค.ศ. 1953 สำนักงานตั้งอยู่ที่กรุงเจนีวา ประเทศสวิตเซอร์แลนด์ เซิร์นได้มีการก่อสร้างเครื่องเร่งอนุภาคที่ทำให้เกิดการค้นพบอนุภาคใหม่ที่สำคัญหลายครั้ง… …สมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี ทรงทราบว่าเซิร์นนั้นมิได้มีเพียงเครื่องเร่งอนุภาคแอลเอ็ชซีที่พลังงานสูงเท่านั้น แต่ยังมีเครื่องเร่งพลังงานต่ำเพื่อประโยชน์ในการทดลองทางการแพทย์อีกด้วย ดังนั้น ในการเสด็จเยือนครั้งที่ 5 เมื่อวันที่ 17 พฤศจิกายน ค.ศ. 2015 นั้นได้เสด็จทอดพระเนตรผลงานเชิงประยุกต์ของเซิร์น… …ค.ศ. 2020 เป็นการครบรอบ 20 ปีนับตั้งแต่การเสด็จเซิร์นครั้งแรก (ค.ศ. 2000) จนถึงครั้งที่ 6 (ค.ศ. 2019) มีลงนามความร่วมมือระหว่างเซิร์นกับระดับสถาบันวิจัยและมหาวิทยาลัยของไทยหลายแห่งรวม 6 ฉบับเกิดผลงานที่ประสบความสำเร็จจำนวนมาก จนนำไปสู่การลงนามข้อตกลงความร่วมมือระหว่างประเทศซึ่งเป็นระดับเซิร์นกับรัฐบาลไทย จึงทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้มีการจัดงานฉลอง “20 ปีของความสัมพันธ์ไทย-เซิร์น” ในวันที่ 25 มีนาคม ค.ศ. 2021 ณ วังสระปทุม… …แบบจำลองมาตรฐาน เปรียบเสมือนเส้นชัยแรกของนักทฤษฎีและนักทดลองฟิสิกส์อนุภาค มันไม่ใช่เส้นชัยสุดท้าย ยังมีอีกหลายเรื่องที่แบบจำลองมาตรฐานอธิบายไม่ได้ และเป็นความท้าทายที่นักวิทยาศาสตร์ยังต้องเดินทางค้นหาความจริงเพื่อสร้างความเข้าใจในธรรมชาติต่อไปอีก…